Covid 19 enfeksiyonu hakkında sorduklarınız

Bu yazımda son günlerde bana en çok sorulan soruların bir kısmına yanıt vermeye çalıştım. Başka hususlara da daha sonraki yazılarımda değineceğim.

PCR testim olumlu çıktı yada Covid benzeri belirtilerim var ne yapmalıyım ?

Eğer ateş, öksürük, nefes külfeti başta olmak üzere covid’e ilişkin olabilecek rastgele bir belirti varsa en kısa vakitte bir sağlık kuruluşuna müracaat etmek gereklidir. Covid enfeksiyonu öteki bir çok akut enfeksiyonun bilakis çok farklı belirti ve semptomlarla ortaya çıkabilmektedir. Covid’e ilişkin çok sayıda semptom olmakla birlikte covid’e spesifik ve teşhis koydurucu bir belirti yoktur. Bu ayırım lakin uzman bir tabip tarafından yapılabilir.

PCR negatif ise covid olmadığım manasına gelir mi ?

PCR negatif olması covid ile temas etmediğiniz yada hasta olmayacağınız manasına gelmez. Virüs ile temas ettikten sonra 2-4 gün test negatif kalabilir. Klinik pratikte bir hafta on gün hatta tüm süreç boyunca negatif kalan hastalarımızı görmekteyiz.

Tek başına PCR yeterlimi ?

Covid enfeksiyonu teşhisinde en değerli test elbet PCR testidir. Lakin tek başına kâfi değildir.

Tanıda hangi testler uygulanıyor ?

PCR + olan yada PCR negatif olsa bile kuşkulu klinik bulguların olduğu durumlarda birtakım öbür testlerde kesinlikle yapılmalıdır. Bu testler tutulumun şiddetinin belirlenmesi, hastalığın seyrinin nasıl olacağının az çok iddia edilmesi ve takibi maksadıyla kesinlikle uygulanmalıdır. Öncelikle kişinin sağlık durumunu incelemeye yönelik karaciğer ve böbrek işlevlerini ölçen testler, tam kan sayımı kıymetleri ve muhtaçlık varsa kan elektrolit seviyeleri D ve B vitamini üzere seviyeleri kesinlikle bakılmalıdır. CRP, Ferritin, D dimer, CK, CKMB, troponin ve fibrinojen bedellerinin hepsi yada tabibin uygun görecekleri tespit edilmelidir. Bunlar teşhiste ve takipte yol gösterici olacaktır

Hastalığın seyri nasıl, şahsî farklılıklar var mı ?

Covid 19 çok farklı klinik tablolar ile karşımıza çıkabilmektedir. Hiç belirti olmadan hastalığı geçirenler olduğu üzere bazen kas ağrıları, halsizlik, mide bağırsak yakınmaları, hafif ateş üzere belirtilerle ortaya çıkabilir. Bazen de teneffüs yetmezliği, çoklu organ yetmezliği ile karşımıza gelebilir. Değerli olan nokta belirtilerin çok değişken ve bazen süratle ağırlaşabilir olmasıdır. Bu durumu belirleyen kronik hastalıkların olup olmaması, kişinin bağışıklık durumu üzere öngörülebilir yada öngörülemeyen bir çok şahsî faktör vardır. Hasebiyle klasik bir klinik tablo yoktur ve şahıstan bireye çok farklılık gösterebilir.

Tedavi de neler yapılıyor, klasik bir tedavi varmı ?

Covid 19 enfeksiyonu için bilinen ve kanıtlanmış spesifik bir tedavi yoktur. Lakin corona virüse karşı kısmen de olsa faal olduğu bilinen antiviral ilaçlar kullanılmaktadır. En başta favipiravir olmak üzere bu ilaçların tüm spekülasyonlara karşın hastalığın düzgünleşme müddetini kısalttığı, klinik tablonun ağırlaşmasını bir çok hadisede engellediği üzere yararlı tesirleri memleketler arası yayınlarda gösterilmiştir ve kullanılmaktadır. Lakin unutulmaması gereken en kıymetli mevzu tedavinin büyük ölçüde takviye tedavisi olduğudur. Bu cins virüs enfeksiyonları bağışıklık sistemimizde bir çok faydalı mekanizmayı çok etkileyerek ziyanlı ve yıkıcı hale getirmekte olup tedavi bunun üzerine inşa edilmektedir. Hastalığın seyri ve klinik tablo büsbütün ferdi farklılıklarla belirlendiği üzere tedavi de büsbütün ferdî ve bireye özeldir.

Standart ve herkese tıpkı formda uygulanan kalıp bir tedavi yokdur. Hastayı takip eden ve kıymetlendiren doktor her kişi için gerekli tedaviyi belirleyecek ve takibe nazaran tedavinin formunu düzenleyecektir. Çok kıymetli ve maalesef ülkemizde çok başarılı çalışmaya karşın gözden kaçan bir nokta PCR + çıkan herkese daha başlangıçta birebir standart ilaçların verilmesi ve hastanın takip edilmemesidir. Oysa her semptomu olan her teması olan ve tabi ki PCR + olan hastaların en başta bir uzman tabip tarafından kıymetlendirilmesi, radyolojik ve laboratuvar incelemelerin yapılarak tedaviye karar verilip yakın takip edilmesidir. Hastalık son derece atipik seyretmektedir, başlangıçta çok hafif olan semptomlar bir anda ağırlaşabilmektedir. Birden fazla kez semptomlar ile radyolojik ve laboratuvar bulguları uyumlu olmamakta, hiç semptom yokken önemli akciğer tutulumu yada pıhtılaşma bozuklukları oluşabilmektedir. Münasebetiyle kesinlikle ve kesinlikle yakın tabip takibi ihmal edilmemelidir.

Kaynak: Doktor Sitesi